Yağma suçu ve cezası Türk Ceza Kanununda kişilere karşı suçlar kısmının malvarlığına karşı suçlar bölümünde düzenlenmiştir. Türk Ceza Kanunu md 148:
Yağma
Madde 148- (1) Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanarak, bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılan kişi, altı yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Cebir veya tehdit kullanılarak mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokabilecek bir senedi veya var olan bir senedin hükümsüz kaldığını açıklayan bir vesikayı vermeye, böyle bir senedin alınmasına karşı koymamaya, ilerde böyle bir senet haline getirilebilecek bir kağıdı imzalamaya veya var olan bir senedi imha etmeye veya imhasına karşı koymamaya mecbur edilmesi halinde de aynı ceza verilir.
(3) Mağdurun, herhangi bir vasıta ile kendisini bilmeyecek ve savunamayacak hale getirilmesi de, yağma suçunda cebir sayılır.
Kanuni düzenlemeye göre yağma (gasp) iki türlü olarak düzenlenmiştir. Türk Ceza Kanunu Md. 148/1 “ malın yağmasını” düzenlerken TCK m.148/2 “senedin yağmasını” düzenlemiştir.
Malın Yağması (GASPI)
TCK m. 148/1’e bakıldığında bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanarak, bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılan kişi, altı yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı düzenlenmiştir. Bu maddeye göre yağma suçunun oluşabilmesi için;
1- Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılması gerekmektedir. Örnek vermek gerekirse;
· Elazığ’da bir esnafın kafasına silah dayayarak kasadaki paraların istenmesi ve para verilmediği takdirde silahla öldüreceğini beyan edip paraların kasadan alınması malın yağması suçunu oluşturmaktadır.
2- Yukarıda 1. Maddenin dışında bir kişiye cebir kullanarak, bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılması gerekmektedir. Örnek vermek gerekirse
· Elazığ Gazi Caddesinde içinde para olan bir çantayla yürüyen bir hanımefendinin çantasının hanımefendinin gücünün kırılmasıyla ve zorla çekerek hanımefendiden çantanın alınması yağma suçunu oluşturmaktadır.
Senedin Yağması (GASPI)
Türk Ceza kanunu m.148/2 yağma suçunda senedin yağmasını düzenlemiştir. Kanuni düzenlemeye göre “Cebir veya tehdit kullanılarak mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokabilecek bir senedi veya var olan bir senedin hükümsüz kaldığını açıklayan bir vesikayı vermeye, böyle bir senedin alınmasına karşı koymamaya, ilerde böyle bir senet haline getirilebilecek bir kağıdı imzalamaya veya var olan bir senedi imha etmeye veya imhasına karşı koymamaya mecbur edilmesi halinde de aynı ceza verilir.”
Kanun maddesini yorumlayabilmemiz için senet kavramı oldukça önemlidir. Geniş anlamıyla senet; fikir ve düşüncelerin yazı ve belirli işaretler altında şekillendirilmeleri, maddileştirilmelidir. Ayrıca senet TDK’nın güncel sözlüğüne göre şöyle tanımlanmıştır: “Bir kimsenin yapmaya veya ödemeye borçlu olduğu şeyi göstermek için imzaladığı resmî kâğıt, belgit.”
Hukuk dünyasında senet kavramına baktığımızda ise senet bir kimse tarafından bir vakıanın gelecekteki delilini teşkil etmek üzere yazıp ve yazdırılıp imzalanan veya imzalayan aleyhine delil teşkil eden yazılı belgedir. Görüldüğü üzere bir belgenin senet olabilmesi için mutlaka borçlu tarafından imza edilmesi gerekmektedir. Borçlunun imzası olmayan belge senet hükmünü taşımayacaktır. Ayrıca senedin bir kağıt üzerinden düzenlenmesi gereği bulunmamaktadır. İmza ıslak imza olmadır. Fakat günümüzde mobil imza ve elektronik imzalarda kanuni düzenlemeleri gereği ıslak imzayla eş durumda olduğu için bu şekilde yağmalanmış senetler de senedin yağması suçunu oluşturması gerektiği göz önüne alınmalıdır.
Yağma (Gasp) suçunun senedin yağması hali seçimlik hareketli bir suçtur. Yani TCK m. 148/2’ye göre bu suçun işlenebilmesi için kanunda öngörülen şekilde hareket edilmelidir. Buna göre senedin yağması suçu için;
1. Cebir veya tehdit kullanılarak mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokabilecek bir senedi vermeye mecbur etmek
2. Cebir veya tehdit kullanılarak mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokan bir senedin hükümsüz kaldığını açıklayan bir vesikayı vermeye mecbur etmek
3. Cebir veya tehdit kullanılarak mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokan veya sokabilecek olan bir senedin alınmasına karşı koymamaya mecbur etmek
4. Cebir veya tehdit kullanılarak mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokabilecek yani senet haline getirilebilecek bir kağıdı imzalamaya mecbur etmek ( Boş kağıda (açığa )imza attırmak)
5. Cebir veya tehdit kullanılarak alacaklının elindeki senedin imhasına mecbur etmek
6. Cebir veya tehdit kullanılarak alacaklının elindeki senedin imhasına karşı koymamaya mecbur etmek
Hareketlerinden birinin yapılması gerekmektedir.
Senedin yağması suçunun cezası TCK m.148/1’e atıf yapılarak yani malın yağmasına atıf yapılarak belirlenmiştir. Buna göre “Cebir veya tehdit kullanılarak mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokabilecek bir senedi veya var olan bir senedin hükümsüz kaldığını açıklayan bir vesikayı vermeye, böyle bir senedin alınmasına karşı koymamaya, ilerde böyle bir senet haline getirilebilecek bir kağıdı imzalamaya veya var olan bir senedi imha etmeye veya imhasına karşı koymamaya mecbur edilmesi halinde altı yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Yağma suçu mağdura karşı cebir ve tehditle işlenebilen bir suçtur bu anlamda hırsızlık ve yaralama suçunun birleştiği birleşik bir suçtur. Bununla birlikte Türk Ceza Kanunun m. 148/3’deki düzenleme ile mağdurun herhangi bir vasıta ile kendisini bilmeyecek ve savunamayacak hale getirilmesi de yağma suçunda cebir sayılmaktadır. Örneğin Elazığ’da bir eve girip evdeki değerli eşyaları almak isteyen kişinin eve girdikten sonra ev ahalisini uyutması amacıyla içeriye sprey/ilaç sıkması ve ev ahalisinin uykuya dalması yahut bir kimsenin mallarının çalmak amacıyla içtiği içeceğine uyku ilacı atıp mağdur uyuduktan sonra mağdurun eşyalarının çalınması yağma suçunu oluşturmaktadır ve de mağduru kendini bilmeyecek ve savunamayacak hale sokmak cebir sayılacaktır.
NİTELİKLİ YAĞMA (NİTELİKLİ GASP ) SUÇU VE CEZASI
Nitelikli yağma suçu Türk Ceza Kanunu m. 149’da düzenlenmiştir. Buna göre;
(1) Yağma suçunun;
a) Silahla, b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, c) Birden fazla kişi tarafından birlikte, d) (Değişik: 18/6/2014-6545/64 md.) Yol kesmek suretiyle ya da konutta, işyerinde veya bunların eklentilerinde, e) Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı, f) Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak, g) Suç örgütüne yarar sağlamak maksadıyla, h) Gece vaktinde, İşlenmesi halinde, fail hakkında on yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(2) Yağma suçunun işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.
Nitelikli yağma işleniş şekilleri tek tek incelenecek olursa
1- Yağma (Gasp) suçunun silahla işlenmesi nitelikli yağma suçunu oluşturmaktadır. Silah terimi Türk Ceza kanunu m. 6’da tanımlanmıştır. Buna göre silah deyiminden;
1. Ateşli silahlar, 2. Patlayıcı maddeler, 3. Saldırı ve savunmada kullanılmak üzere yapılmış her türlü kesici, delici veya bereleyici alet, 4. Saldırı ve savunma amacıyla yapılmış olmasa bile fiilen saldırı ve savunmada kullanılmaya elverişli diğer şeyler, 5. Yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeler,
Anlaşılmalıdır. Özellikle saldırı ve savunma amacıyla yapılmış olmasa bile fiilen saldırı ve savunmada kullanılmaya elverişli diğer şeyler deyimi yargı kararlarıyla içi doldurulmaktadır. Örneğin beyzbol sopası aslında savunma ve saldırı için yapılmış bir alet olmayıp beyzbol oyunu için imal edilmiştir. Fakat günümüzde beyzbol sopaları kişilere karşı savunma ve saldırılarda özellikle kullanılmaktadır.
2- Yağma suçunu işleyen fail eğer bu suçu işlerken kendisini tanınmayacak hale koyup işlerse bu hal de yağma suçunun nitelikli halini oluşturmaktadır. Örnek olarak kişi Elazığ’da bir kuyumcu soymak isteyen kişi tanınmamak için kafasına kar maskesi takarsa bu durumda nitelikli yağma suçu oluşacaktır.
3- Birden fazla kişi yağma suçunu birlikte işlerse burada da nitelikli yağma suçu oluşacaktır. Suçun birden fazla kişi tarafında işlenmesi durumuna azmettiren ve yardım eden kişiler dahil değildir. Kanunun birden fazla suçunun birlikte işlenmesi halini müşterek faillik olarak anlamak gerekmektedir.
4- Yol kesmek suretiyle ya da konutta, işyerinde veya bunların eklentilerinde yağma suçunun işlenmesi halinde yağma suçunun nitelikli hali işlenmiş olacaktır.
5- Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenen yağma suçu nitelikli yağma suçunu oluşturmaktadır. Örneğin eli ve kolu olmayan engelli bir bireyin cebir veya tehdit uygulanarak cüzdanının alınması nitelikli yağma suçudur.
6- Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak yağma suçunun işlenmesi halinde nitelikli yağma suçu oluşacaktır. Örneğin bir mafya adına Elazığ’daki esnaftan onu tehdit ederek haraç toplanması nitelikli yağma suçuna sebebiyet verecektir.
7- Suç örgütlerine yarar sağlamak maksadıyla örneğin bir teröriste yiyecek sağlanması adına köylü birinden cebir veya tehdit kullarak ekmek, pirinç yahut buğday alınmasında nitelikli yağma suçu oluşacaktır.
8- Yağma suçunun gece vakti işlenmesi de nitelikli yağma suçuna sebebiyet vermektedir. Gecenin tanımı TCK’da yapılmış olup buna göre güneşin batmasından bir saat sonra başlayan ve güneşin doğmasından bir saat önceye kadar geçen süreye gece denilmektedir. Bu saatler arasında bir kişinin yağma suçunu işlemesi o suçu nitelikli yağma suçuna sokacaktır.
Avukat Burak Can KAYMAZ
ELAZIĞ
Comments