Türk Medeni Kanunu’nun 163. maddesi özel bir boşanma nedeni olan suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası açma hakkını düzenlemiştir. Buna göre;
TMK Madde 163- Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme
Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürer ve bu sebeplerden ötürü onunla birlikte yaşaması diğer eşten beklenemezse, bu eş her zaman boşanma davası açabilir.
Öncelikle yukarıdaki kanun maddesini inceleyelim. TMK m. 163’e göre boşanma davası açılabilmesi için eşlerden biri küçük düşürücü suç işlemeli ya da haysiyetsiz hayat sürmelidir. Bunlara ek olarak bu yaşananlardan sonra diğer eşin suç işleyen ya da haysiyetsiz hayat süren eş ile birlikte yaşaması kendisinden beklenemeyecek olmalıdır. Kanunun lafzından özel bir boşanma sebebi olan suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürmenin aynı zamanda nispi bir boşanma sebebi olduğunu anlıyoruz. Yani eşin suç işlemesi ya da haysiyetsiz hayat sürmesi kanıtlansa bile bunlar boşanmak için yeterli değildir. Çünkü bu sebeplere ek olarak bu sebepler nedeniyle diğer eşin evlilik birliği içinde kalmasının beklenemeyeceği ispat edilmesi gerekir.
PEKİ EŞİMİZİN İŞLEDİĞİ HER SUÇ NEDENİYLE ONA KARŞI BOŞANMA DAVASI AÇABİLİR MİYİZ?
Örneğin eşimizin Elazığ Gazi caddesinde yürürken bir kıyafet mağazasına girdiğini ve uzun zamandır beğendiği elbisenin indirimde olduğunu ve o elbiseden sadece bir tane kaldığını öğrendiğini düşünelim. Aynı zamanda Elazığ Gazi Caddesinde yürüyen başka birinin daha mağazaya girdiğini ve mağazaya girer girmez mağaza çalışanına eşimizin çok beğendiği elbiseyi almak istediğini söylediğini düşünelim. Bunun üzerine eşimizin de o elbiseyi ilk önce kendisinin beğendiğini bu yüzden kendisinin alacağını söylediğini düşünelim. Sonrasında eşimizle elbiseyi almak isteyen diğer kişi arasında tartışma çıktığını ve eşimizin kızgınlıkla elbiseyi almak isteyen kişiye bir tokat attığını düşünelim. Bu tokat Türk Ceza Kanunu bakımından suç teşkil eder. Fakat olayın gelişim biçimi ve suçun ağırlığı dikkate alındığında bunun boşanmak için bir sebep sayılması kanunun ruhuna aykırı olacağı açıktır. Ayrıca bu suçtan dolayı eşimizle birlikte yaşamamız bizden beklenemez diyemeyiz. (NOT: Verilen örnek ile kınanılabilirliği yoğun olmayan suç senaryosu oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu konular hâkimin takdir yetkisindedir.)
Peki, hangi suçlar nedeniyle boşanma davası açabiliriz? Bu suçlar genellikle ‘yüz kızartıcı’ diye nitelendirebileceğimiz suçlardır.(NOT: Türk Ceza Kanunu bağlamında yüz kızartıcı suçlar diye kategorize edilmiş suçlar yoktur.) Bu yüz kızartıcı suçları Yargıtay bir kararında şöyle tanımlamıştır.
‘‘ Yüz kızarıcı terimi hırsızlık ve benzeri gibi belli ve sınırlı suçlara münhasır değildir. Ahlaki çöküntü ve seciye mahsulü olan bütün eğilimler bu tanımın anlamının içine girer. Bu yönde bu davalardan suçun nevi ve sebebi ve amacı işlendiği durumlar ve şartlar göz önünde tutulmalıdır.’’ 1
Sonuç olarak her suç nedeniyle değil ancak yüz kızartıcı diye tabir edebileceğimiz suçlar nedeniyle bu özel boşanma sebebinden yararlanabiliriz.
HAYSİYETSİZ YAŞAM SÜRME NEDİR? HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME NEDENİYLE BOŞANMA DAVASI
Yargıtay bir kararında haysiyetsiz yaşam sürmeyi şöyle tanımlamıştır:
‘‘ Haysiyetsiz hayatın varlığından bahsedilmek için yaşanılan ve toplumun değer yargılarına ters düşen namus, şeref ve haysiyet gibi kavramlarla bağdaşmayan bir hayat biçimini benimsemek ve devamlılık arz edecek şekilde yaşamış olmak gerekir. Öğretide haysiyetsiz hayat örnek olarak genel ev çalıştırmak, muhabbet tellallığı yapmak, ayyaşlık, kumarbazlık, esrarkeşlik, tabii olmayan cinsel ilişki, evli bir kadının başka birisiyle aşk hayatı yaşaması vs. gibi gösterilebilir. Bu itibarla haysiyetsizce hayatın bir unsuru, toplumun değer yargılarıyla bağdaşmayan, toplumca hoş görülmeyen ve ayıp olan davranış diğer unsur ise davranışlarda devamlılık arz etmesi, bu şekilde davranışın hayat biçimi olarak benimsenmiş olmasıdır.’’2
Yargıtay kararında yeterince açıklanan haysiyetsiz hayat sürmede önemli olan haysiyetsiz hayatın devamlılık arz etmesidir. Çünkü kanun koyucu madde metninde ‘hayat sürmek’ eylemini kullanmıştır. Sürmek fiili TDK’de;
1-Herhangi bir durum içinde bulunmak,
2-Olmaya devam etmek
Anlamlarıyla açıklanmıştır. Burada kanun koyucunun iradesi de hayat sürme fiillini kullanmış olması sebebiyle; haysiyetsiz hayat sürmede devamlılığın olması gerektiği yönündedir.
Eşinizin haysiyetsiz hayat sürmesi de boşanmanız için yeterli değildir. Ayrıca birlikte yaşamak sizden beklenemeyecek yoğunluğa ulaşması gereklidir.
SUÇ İŞLEME VE HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME NEDENİYLE BOŞANMA DAVASINDA SÜRE: NE ZAMANA KADAR BOŞANMA DAVASI AÇILABİLİR?
Kanun koyucu herhangi bir süre sınırlaması getirmemiştir. Bu nedenlere bağlı olarak her zaman boşanma davası açılabilir.
1 YARGITAY 2.HD. , 21.02.1965, 7/1325-328
2 YARGITAY 2. HD. , 05.10.1992, 8579/9036
BURAK CAN KAYMAZ
AVUKAT/ELAZIĞ
Boşanma davaları ve aile birliğinde içerisinde edinilmiş malların nasıl paylaşılacağı konusunda sorularınız için Elazığ Barosunu kayıtlı Avukat Burak Can KAYMAZ'a site içerisindeki iletişim formunu doldurarak ya da telefon üzerinden ulaşabilirsiniz.
Kommentare